Άρθρο

Σκιάς  όναρ…Μαμμωνάς!

Γράφει  η  Ευαγγελία  Τυμπλαλέξη.

Παλαιόθεν  ο  όρος  «χρήμα»  παρουσιάζει  δύο  όψεις  της  ίδιας  αντινομικής  κι  αλληλοαναιρούμενης  αποστολής.  Απ’  τη  μία  πλευρά  φανερώνει  την  πλησμονή  αγαθών  προς  επίρρωση  κοινωνικού  γοήτρου,  απ’  την  άλλη  αποτυφλώνει    σχετικά  με  τους  μηχανισμούς  γεννήσεως   και  διαιώνισής  του.  Συνακόλουθα  προβάλλονται  διάφορα  προσκόμματα  στη  διαδικασία  ανίχνευσης μέσω  «στυγερής»  ποινικοποίησης   των  αδιακρίτων  που  θα  θελήσουν  να   προσπελάσουν  τα  άδυτα,  διότι   διακυβεύεται  η  αφύπνιση  των  στυλοβατών  του  οικοδομήματος,  οι  οποίοι  δεν  βάζουν  ποτέ  το  «δάχτυλο  στο  μέλι».

Η  ατραπός  επίτευξης  του  στόχου  είναι  πανομοιότυπη  ανά  τους  αιώνες.  Η  ευμεγέθης  χλιδή  προϋποθέτει   ανάλογα  ατέρμονη  φτώχεια,  με  αποτέλεσμα  να  εκτραχύνεται  η   άνιση  διαστρωμάτωση  και  ο  μόχθος  να  υπόκειται  σε  διαρκή  ανακατανομή  προς  όφελος  της  ολιγαρχίας.  Στην  ουσία  ομιλούμε  για  συγκοινωνούντα  δοχεία.  Το  βιός  συγκεντρώνεται  σε  απωμάτιστο  σωλήνα  των  παραγωγών-εργατών  για  να  εκχυθεί  στον  κάλλιστα  διασφαλισμένο  συλλεκτήρα  των  εισοδηματιών,  οι  οποίοι   χαίρουν  των  μεταβιβαστικών   ωφελειών  χωρίς  να  περιορίζουν   το  ποσοστό  κέρδους  ακόμη  και  σε  περίπτωση  συρρίκνωσης   του  βιοτικού  επιπέδου  ολόκληρων  λαών.

Η  οργάνωση  συνήθως  ξεκινά  προτάσσοντας    ελέγχους  ποιότητας,  επιβολή  ορθολογιστικών  συστηματοποιήσεων,  λειτουργία  καταστατικών  κοινωνικής  συσσωματώσεως  μέσω  ειδημόνων, φευ,   τεχνοκρατών.  Μέσα  σ’  αυτό  το  πλαίσιο  κανένα  προγνωστικό  πανί  δεν  καταφέρνει  να  στερεωθεί  οριζόντια  στην  αντένα  της  μαΐστρας,  ώστε  το  άτομο  να  συμπεριφερθεί  προκαταβολικά.  Όπως    υποστηρίζει  ο  κ^ος  Κονδύλης   η  μελλοντική  ιστορία  μπορεί  να  γνωσθεί  μόνον  ως  μορφή  και  δυνατότητα,  όχι  ως  περιεχόμενο  και  συμβάν.  Ωσαύτως   η  συνεισφορά  μιας  τέτοιας  ενστικτώδους  ευθυκρισίας  απαλείφεται  στα  σπάργανά  της,  για  να  μην  μπορεί    να  αντικαταστήσει  την  εκάστοτε  κατάσταση  εκ  του  προοιμίου.

Το  ερευνητικό  βλέμμα  ενός  εντριβούς  παρατηρητή  δύναται  να  επιθεωρήσει  το  ψηφιδωτό  της  Ευρωπαϊκής  Ενώσεως,  ένα  πετραδάκι  του  οποίου  αποτελεί  και  η  Ελλάς,  κατά  την  κλιμακωτή  μετάλλαξή  του. 

Εν  αρχή  εμφανίστηκαν  οι   εύρωστες  οικονομίες  να  ομονοούν  σχηματίζοντας   μία  σύμπηξη  αντίστασης  με  διττό  χαρακτήρα.  Αφ΄ ενός  οι  προσδεδεμένες  χώρες  συνάρθρωναν  το  καπιταλιστικό  πλαίσιο  με  προοπτική  ενάντια  στον  αθέμιτο  ανταγωνισμό  εκ  δυσμάς  και  εξ  ανατολάς.  Αφ’  ετέρου  οι  αδύναμοι  κρίκοι  στη  συμμαχία  να  ιδιοποιούνται  με  τας  σύννομας  ευλογίας  των  δυνατών  συνιστωσών  μία  κρηπίδα  πολιτικά  ευρείας  συμφωνίας  προς  κοινωφελή  ανάπτυξη.  Οι  λαοί  εθίστηκαν  στη  σωρευμένη  ποσότητα  χρήματος,  κάτι  που    δηλωνόταν  μέσω  κατακόρυφης  πτώσεως  επιτοκίων  και  παρεπόμενη  ολίσθηση  της  αξίας  του  χρήματος. 

Στο  λυκαυγές   του    21^ου  αιώνα,  ο  συσχετισμός  των  αποδόσεων   έχει  επανακάμψει,  υποφώσκοντας  υπερτέρηση  της  χρηματιστικής  απόδοσης  της  φυσικής.  Έτσι  άρχισαν  οι  χίμαιρες  να  σέρνουν  τον  Κόσμο  σε  αδιέξοδο. Ανατρέχοντας  σε  μακρινές  ιστορικές  εμπλοκές  κατακρήμνισης  ο  κοινός  νους  θα  αξιωνόταν  προφύλαξής  του  απ’  τα  δεινά  που  επακολούθησαν.

Όταν  ο  Γιώργος  Παπανδρέου,  γνωστός  μας  ΓΑΠ,  δύο  μήνες  μετά  τις  εκλογές  του  2009,  επεδίωξε  τη  διαμεσολάβηση  του  ΔΝΤ  στη  χώρα  μας,  οι  ψύλλοι  άρχιζαν  σιγά  αλλά  σταθερά  να  εισβάλλουν  στα  ώτα  των  Ελλήνων.  Απ’  τις  εξομολογήσεις  βέβαια  του  Στρος  Καν  προκύπτει    περίτρανα  πως ο  πρωθυπουργός  πολιτεύτηκε   την  εν  λόγω  προσφυγή   αποφεύγοντας  την  «κακοτοπιά» της  ανατροπής  της,  με  απώτερο  σκοπό  την  υπογραφή  του  Μνημονίου  της  χρεοκοπίας  και  τον  σφετερισμό  χρήματος  από  ολίγους. Η  κυβερνητική  απραξία  πυροδότησε  τρομολαγνικές  ανακοινώσεις  του  Κ^ου  Τρισέ  για  παύση  αποδοχής  ως  ενέχυρο  κρατικά  ομόλογα  χωρών  της  ευρωζώνης  με  χαμηλή  πιστοληπτική  ικανότητα,  φωτογραφίζοντας  την Ελλάδα.  Οι  ασκοί του  Αιόλου  είχαν  ανοίξει,  παρασύροντας  στη  δίνη  τους  τα  υψηλά  ελλείμματα  και  χρέη,  με  την  αρωγή  των  κυβερνώντων  να  αντικαθρεφτίζει   ανοχή  σε  τοκογλυφίες  αλήστου  ολιγωρίας. 

Το  δόγμα  του  σοκ  είχε  τεθεί  σε  εφαρμογή.  Οι  δυνάμεις  της  τρόικας  επικεντρώθηκαν  στη  διάσωση-αφελληνισμού  του  τραπεζικού  τομέα  και  στην  «αμετάκλητα  και  άνευ  όρων»  εκχώρηση  της  χώρας  στην  αποικιοκρατικού  χαρακτήρα  αρμοστεία,  με  την  κυβέρνηση  να  παραιτείται  ακόμη  και  από  πάσης  φύσεως  ασυλία.  Η  Δανειακή  Σύμβαση,  η  οποία  υπογράφεται  τον  Μάιο  του  2010,  επικυρώνει  τις  ρήτρες  του  Μνημονίου  και  η  χώρα   στερείται  σημαντικού  μέρους  της  κυριαρχίας  της,  προκειμένου  να  λάβει  το  ποσόν  των  80  δισεκατομμυρίων  με  ληστρικό  επιτόκιο.  Πολλά  ακόμη  Μνημόνια  επακολούθησαν  του  πρώτου.

Η  ύπαρξη  της  εκσυγχρονισμένης  πλέον  φτώχειας  αναδύεται.  Όλοι  εμείς,  που  επιβιώναμε  μέχρι  εκείνου  του  σημείου,  έστω  σαν  εξαιρούμενοι   απ’  την  πραγματική  κυκλοφορία  των  κεφαλαίων  αλλά  σαν  ακρογωνιαίοι   λίθοι  της  παραγωγής,  αρχίσαμε  να  εξαναγκαζόμαστε   σε   παραίτηση   από  βασικές  βιοτικές  μέριμνες   και  σε  στροφή  κατανάλωσης  υποτυπώδους-αμφιβόλου  ποιότητος  υπηρεσιών-αγαθών-φαρμάκων-περιθάλψεως. 

Ο  όρος  κρίση  παρεισφρέει  στην  καθημερινότητά  μας,  δίχως  να  μπορούμε  να  ασκήσουμε  ούτε  καν  τη  γλωσσική  μας  «εκκεντρικότητα»  ως  Έλληνες.  Και  αναφέρομαι  στον  όρο  «εκκεντρικότητα»  για  έναν  πολύ  απλό  λόγο.  Η  ελληνική  γλώσσα  φέρει  το  προνόμιο  της  εννοιολογικής  ιδιοτυπίας και  δεν   ανήκει  στις    σημειολογικές  γλώσσες.  Η   λέξη  κρίσις  στην  Αρχαία  Ελληνική  Σκέψη-ερμηνεία  σήμαινε  επιλογή-ευθυβουλία.  Στις  ημέρες  μας  αλλοιώθηκε  η  έννοιά  της,  με  την  παρερμηνεία  της  σε  μείωση  ρευστότητας  και  κατ’  επέκταση  σε  στιγμή  κατάργησης  ατομικών  ελευθεριών-δικαιωμάτων.  Και  είναι  αυτή   ακριβώς  η  παράφραση,  που  επιτείνει  στη  λιποψυχία  των  ανθρώπων  την  απειλή,   που  οφείλει  να  αντιμετωπιστεί  με  διοικητικά  μέτρα,  ολέθρια  όπως  απεδείχθη  για  τη  σύσταση  του  εργατικού  δυναμικού  και  του  κοινωνικού  ιστού.  Ο  βωμός  της  θυσίας  είχε  λοιπόν  διττό  πρόσωπο. Για  τους  ιθύνοντες  η  απόρροια  θα  ήταν  η αποθησαύριση,  η ενιαιοποίηση  του  εργατικού  δικαίου  και  τυποποίηση  συνειδήσεων-αντιδράσεων,  ενώ  για  τους  ανυποψίαστους  λαούς  εκπήγαζε  μία  αβάσιμη,  ας  ομολογήσουμε,  αύξηση  προσδοκίας  περί  μεσοπρόθεσμης  επίλυσης  του  οικονομικού  προβλήματος.  Το  δόκανο  ήταν  καλά  στημένο  καθώς  το  «διαίρει  και  βασίλευε»   αποδυνάμωσε  κάθε  μορφή  φιλαλληλίας  ανάμεσα  στα  επαγγέλματα-κλάδους.

Βρισκόμαστε  λοιπόν  μπρος  σε  πολυπλόκαμη  δαμόκλειο  σπάθη,  την  οποία  αν  βραχέως  αναλύσουμε  θα  συμπεράνουμε  συμπτώματα  και  ενδείξεις  βαθύτερων  διαδικασιών,  οι  οποίες  θα  ξεδιαλύνονταν  μόνο  μέσω  της  εξιχνίασης  της  σημερινής  πλανητικής  πολιτικής  σκηνής  και  των  μελλοντικών  απότοκων  και  μόνο  αν  ο  παρατηρητής  δεν  στεκόταν  αμήχανος  αλλά  ενεργός  στις  εξελίξεις.

Σε  αυτό  το  σημείο  ας  αναλογιστούν  οι  κυβερνήσεις  την  ευθύνη  τους.  Έχουν  το  δικαίωμα  προτίμησης-προσανατολισμού  των  κινήσεών  τους,  αφού  πρώτα  έχουν  φροντίσει  να  ενημερώσουν  τους   λαούς,  κάτι  που  σαφώς  αποφεύγεται  τεχνηέντως  λόγω  σπεκουλαδόρικων   υστεροβουλιών.  Τούτου  δοθέντος  το  χρηματιστικό  κεφάλαιο  δεν  σηματοδοτεί  έναν  ιδιαίτερο  και  συγκεκριμένο  τρόπο   παραγωγής  «καθαρού  εισοδήματος»    αλλά  έναν  τρόπο  συγκέντρωσης  και  οικειοποίησης  του  ήδη  διαθέσιμου  εισοδήματος-κεφαλαίου  ανά  την  υφήλιο  από  ποικίλες  πηγές  προελεύσεως,  ανεξαρτήτως  των  συνθηκών-μορφών  υπό  τις  οποίες  παράγεται.  Κάπως  έτσι  στήνεται  το  ναρκοπέδιο  για  τους  λαούς  της  Ευρωζώνης.  Αναφερόμενοι  ειδικά  στην  Ελλάδα,  η  κυβερνητική  ακηδία  των  Αρμοστών  «συνεπικούρησε»  τους  σχεδιασμούς  του  Γαλλο-Γερμανικού  Άξονα,  ώστε    να  την  τρέψουν  σε  καθεστώς  «ελεγχόμενης  πτώχευσης»,  προκειμένου  να  αρχίσουν  να  λυμαίνονται  τους  πλουτοπαραγωγικούς  πίδακες  δημόσιας  περιουσίας.

Ο  Μαμμωνάς,  ως  εκ  τούτου,  πυροδοτεί  την  έξαρση,  επειδή  πολύ  απλά  δεν  επιλέχθηκε  η  οδός  διεύρυνσης  της  εσωτερικής   αγοράς,  που  θα  εξασφάλιζε  σταθερότητα  και  προοπτική   στην  ευρωστία  του  οικονομικού  συστήματος,  αλλά  εκείνη  της  μονόπλευρης  επιτάχυνσης  της  κεφαλαιοποίησης,  που  επιδεινώνει  το  πρόβλημα  της  στενότητας  τόσο  στις  αγορές  όσο  και   στην  τσέπη  μας. 

Κι  αν  συνηθίσαμε  να  μην  θερμαινόμαστε,  ή  έστω  να  «κλέβουμε»  λίγη  θερμότητα  από  δημόσιους  χώρους,  απ’  την    αφειδή   αγκαλιά  του  κατοικιδίου  μας,  απ’  το  χρόνο  που  περνάμε  στα  καφέ  μοιράζοντας   την  πορτοκαλάδα  με   τον  φίλο-συμφοιτητή-συνάδερφο,  ως  πόσο  θα  διαιωνιστεί    αυτή  η   κατάσταση  εναλλακτικών  μεθόδων;  Βέβαια  πάλι  κάνοντας  αναδρομή  στην  Ιστορία,  οι  Έλληνες  έχουν  διαπρέψει  στην  επινοητικότητα  ευρέσεως  εναλλακτικών  τρόπων  διαβίωσης,  αφού  είχαν  να  αντιμετωπίσουν  αλλεπάλληλες  μορφές  διώξεως  από  εχθρούς  εξωτερικούς  ή  εσωτερικούς  σε  περίοδο  εμφυλίων…

*Βιβλιογραφία:

Μαριάς  Ν., «Το  μνημόνιο  της  χρεοκοπίας  και  ο    άλλος  δρόμος»,  Εκδόσεις  Λιβάνη,  Αθήνα  2011.

Βεργόπουλος  Κ.,  «Η  αρπαγή  του  πλούτου»,  Εκδόσεις  Λιβάνη,  Αθήνα  2005.

Κονδύλης  Π., «Πλανητική  πολιτική  μετά  τον  ψυχρό  πόλεμο»,  Εκδόσεις  Το  Ποντίκι.

Ιβάν  Ίλλιτς,  «Για  τις  ανάγκες  του  σύγχρονου  ανθρώπου»,  μτφ  Τομανάς  Βασίλης,  Εκδόσεις  Νησίδες,  Θεσσαλονίκη  1999.